تاریخ ایران باستان
نویسنده:
م. م. دیاکونوف
مترجم:
روحی ارباب
امتیاز دهید
کتاب" تاریخ ایران باستان" تالیف دیاکونوف یکی از شرق شناسان برجسته و ممتاز روسی که از نظر خوانندگان گرامی میگذرد، قسمت اول یک اثر مهم و بزرگی است که نویسنده در نظر داشته قسمت دوم آن را تحت عنوان((تاریخ ایران در قرون وسطی)) تدوین کند، این کتاب در سال 1944-1945 به رشته تحریر درآمده اما در زمان حیات نویسنده به زیور طبع آراسته نگردیده است.
در سالهای بعد دیاکونوف به کار نگارش ((تاریخ ایران باستان)) ادامه داد و نسخه خطی کتاب او مورد استفاده وسیع دانشجویان و دانش پژوهان جوان قرار گرفت در سال 1954 که مقارن با مرگ ناگهانی مولف است، اثر مزبور هنوز برای چاپ آماده نبود.
در نتیجه درخواستهای زیادی که کتبا و شفاها راجع به نشر این اثر خطی واصل شد، بدوا از لحاظ آشنایی بتاریخ ایران باستان و گردآوری اطلاعات و معلومات مربوط به آن تصمیم گرفته شد که اثر م.م.دیاکونوف که پس از درگذشت وی در دست بود، طبع و منتشر شود و بهمین جهت تصحیح آن بوسیله ای . م. دیاکونف و آ. گ. پری خانیان صورت گرفت.
این کتاب در نوع خود یک اثر ارزنده در شناخت از تاریخ ایران از دوران حکومت مادها و پارسیان تا دوران سقوط سلسله ساسانیان است.
بیشتر
در سالهای بعد دیاکونوف به کار نگارش ((تاریخ ایران باستان)) ادامه داد و نسخه خطی کتاب او مورد استفاده وسیع دانشجویان و دانش پژوهان جوان قرار گرفت در سال 1954 که مقارن با مرگ ناگهانی مولف است، اثر مزبور هنوز برای چاپ آماده نبود.
در نتیجه درخواستهای زیادی که کتبا و شفاها راجع به نشر این اثر خطی واصل شد، بدوا از لحاظ آشنایی بتاریخ ایران باستان و گردآوری اطلاعات و معلومات مربوط به آن تصمیم گرفته شد که اثر م.م.دیاکونوف که پس از درگذشت وی در دست بود، طبع و منتشر شود و بهمین جهت تصحیح آن بوسیله ای . م. دیاکونف و آ. گ. پری خانیان صورت گرفت.
این کتاب در نوع خود یک اثر ارزنده در شناخت از تاریخ ایران از دوران حکومت مادها و پارسیان تا دوران سقوط سلسله ساسانیان است.
آپلود شده توسط:
kaydan
1395/12/06
دیدگاههای کتاب الکترونیکی تاریخ ایران باستان
فصل چهارم ساسانیان است. طبق روال معمول، ابتدا تاریخ سیاسی (بر پایه نوشته های مورخین و نتایج باستان شناسی و استدلال های خود دیاکونوف) و روابط سیاسی ساسانیان با روم شرقی و کشور های دیگر و کوچ نشینان بررسی میشود. در بین شرح تاریخ سیاسی، سیاست های دینی و اقتصادی شاهان ساسانی و موبدان آن زمان و ساختار داخلی و اداری دولت ساسانی و تحول آن در دوران های مختلف و الهام گیری آن از حکومت های قبلی مورد بررسی قرار میگیرد. سپس دنباله تاریخ سیاسی ادامه داده میشود. از زمان جنبش مزدک تا سقوط ساسانیان و تحولات اقتصادی و سیاسی و اجتماعی که در این بین انجام شده است. سپس بخش فرهنگ و معماری و هنر دولت ساسانی بر پایه کشفیات باستان شناسی و آثار کشف شده مورد بررسی قرار میگیرد.
کتاب دیاکونوف را میتوان از کتاب های نسبتا خوب درباره تاریخ ایران باستان به شمار آورد. این کتاب به صورت مختصر ولی کامل، مخاطب را به دل تاریخ ایران باستان میبرد و برخلاف دیگر پژوهشگران شوروی سابق، چندان از متد های مارکسیستی در تحلیل های خود استفاده نمیکند و از این جهت از باقی آثار متمایز میشود. کتاب در جاهای لازم از کشفیات باستان شناسی استفاده میکند و در جاهای لازم از نوشته های مورخین. اما دیاکونوف تلاش های خود را کرده است تا این دو منبع را مکمل هم قرار بدهد و بر اساس نتیجه گیری از آنها تحلیل خود را ارئه بدهد.
این کتاب نوشته یکی از خاورشناسان معروف شوروی سابق به نام میخائیل دیاکونوف (با ایگور دیاکونوف نویسنده کتاب مشهور تاریخ ماد اشتباه گرفته نشود) میباشد و همانطور که از اسمش پیداست تاریخ سرزمین ایران از اعصار بسیار قدیم تا سقوط ساسانیان بدست اعراب را شرح میدهد. کتاب چهار فصل دارد. فصل اول حالت مقدمه دارد و نویسنده منابع مطالعاتی خود (چه نوشتاری چه غیر نوشتاری) برای هر دوران را معرفی میکند و اطلاعاتی که هر کدام میتواند بدهد را شرح میدهد.
در فصل دوم، تاریخ تمدن های پیشاهخامنشی، مادها، و سپس هخامنشیان توضیح داده میشود. ابتدا جغرافیای ایران بصورت مختصر و کلی (و پتانسیل هر کدام برای ایجاد یک تمدن) بررسی میشود. سپس نویسنده بر پایه کاووش های باستان شناسی در ایران و بین النهرین و آسیای میانه، به معرفی تمدن های پیشاهخامنشی در ایران و فرهنگ آنها، و ارتباطشان با تمدن بین النهرین، میپردازد. سپس به تمدن ایلام میپردازد و یک شرح مختصر ولی کامل درباره تاریخ ایلام میدهد، اما به جنبه های فرهنگ آن کمتر میپردازد و به اواخر دوران ایلام نمیپردازد جز شرح هایی که گاه به گاه در بخش مادها میبینیم. (اگر دوستان خواهان این هستند درباره ایلام بیشتر تحقیق کنند حتما به کتاب های کامرون و هیتنس مراجعه کنند) این روند درباره گوتی ها و لولوبی ها و کاسی ها هم اینگونه هست. بیشتر تاریخ سیاسی آنها بررسی میشود. بخش کمی به زبان و نژاد آنها میپردازد. سپس به مهاجرت آریایی ها و چگونگی گسترش آنان را ایران میپردازد که بخش کاملا ارزشمندی است. مورخ با استفاده از نتایج باستان شناسی و کتب کهن ریگ ودا و اوستا، سعی میکند جهت مهاجرت را معلوم کند و با استدلال، دلیل گسترش آریایی ها و تغییر زبان ایران را بررسی میکند و تئوری های جالبی درباره مفهوم غیر نژادی آریایی میدهد. پس از فارغ شدن از این مبحث، تاریخ مادها و غرب ایران (یعنی دولت های ماننا و الیبی) مورد بررسی قرار میگیرد. این جنبه کتاب را دوست داشتم که برخلاف بقیه کتاب ها، در اسامی عجیب و غریب شهرها و افراد غرق نمیشود و تنها شهر های مهم را نام میبرد و مکان جغرافیایی آن هم واضح مشخص میکند. بنابراین مخاطب کمتر گیج میشود. بیشترین منبعی که دیاکونوف از آن استفاده میکند، منابع دست اول کتیبه های آشوری و کشفیات باستان شناسی است و سعی میکند با آن فرهنگ، اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را توضیح دهد و در کنار آن از مطالب هرودوت نیز استفاده میکند. اما مانند دیگر کتب پژوهشی که درباره مادها نوشته شده است، نمیتواند نتیجه درستی درباره تاریخ سیاسی مادها بدست بیاورد و از این لحاظ میتوان مولف را بخشید. زیرا تاریخ ماد تا امروز نیز دقیق برملا نشده است و در حال حاضر نیز تاریخ گنگی به شمار میرود. اما دیاکونوف سعی خود را میکند تا با استدلال های خود، نتیجه هایی بگیرد که این استدلال ها در نوع خود جالب توجه است. مولف البته درخصوص آثار باستانی مادها سخن نمیگوید و در بخش فرهنگ هخامنشیان، از چند گوردخمه مادها سخن میراند و ریشه این معماری را شرح میدهد. پس از تاریخ ماد، دیاکونوف با کمک نتایج باستان شناسی آسیای میانه و کتاب های کهن اوستا (بخصوص بخش گاتاها) و ریگ ودا، سعی میکند شرایط اقتصادی و فرهنگی جوامع شرق ایران را تحلیل کند و به تحولات این منطقه بپردازد و تا حدی نتایجی در خصوص زرتشت و اوستا و مغ ها بگیرد. البته دیاکونوف ادامه سخن خود درباره مغ ها را در بخش گئومات مغ و کودتای داریوش میاورد.
مبحث بعدی فصل دوم، تاریخ دولت هخامنشی است. دیاکونوف ابتدا تحولات سیاسی تاریخ هخامنشیان (از زمان اسکان پارسیان در فارس تا آغاز سلطنت داریوش سوم) را توضیح میدهد. این توضیحات مختصر، ولی در عین حال کامل و مفید است. بخش تاریخ سیاسی تنها یک سری توضیحات خشک و خالی نیست، بلکه نویسنده تحلیل های خود را هم درباره سیاست های شاهان هخامنشی (به خصوص کوروش و خشایارشا) و دلیل تسامح آنها و دلیل استقبال بابلی ها از هخامنشیان را ارائه میدهد که جالب توجه و منطقی است و از تعصب به دور میباشد. سپس اقتصاد و جامعه در دوره هخامنشی مورد بررسی قرار میگیرد و خوشبختانه نویسنده این بخش را به زبان ساده توضیح داده است و به سیاست های اقتصادی شاهان هخامنشی و اوضاع اقتصادی و مالیاتی ممالک مفتوحه هخامنشیان میپردازد. سپس نوبت به خط و زبان ها و معماری دولت هخامنشی میرسد. شاید بخشی که دیاکونوف درباره زبان فارسی باستان میگوید کمی برای مخاطب ناآشنا سخت باشد، ولی بقیه مباحث درباره زبان های ممالک هخامنشی و کاربرد های آنان برای مخاطب ساده است. درباره هنر و معماری، دیاکونوف آثار هنری و معماری دولت هخامنشی را بررسی میکند و ایدئولوژی و هدف دولت هخامنشی و وضع هنر در آن دوره و نوع معماری و هنر را مورد تحلیل قرار میدهد و از آن نتیجه هایی میگیرد. چندان هم وارد جزئیات پیچیده معماری نمیشود و مولف را آزرده نمیکند.
نیازش دارم :(
بنده در پاسخ به جناب amu_reza این سخن رو گفتم.و دوم اینکه بله حق با شماست بخش اعظم کتب اسلامی نقالی و قصه و میتولوژی و به دور از واقعیت است اما اینکه یک نویسنده بردارد از خودش افسانه سازی کند و از قول شخصی به نام فریشلر که هیچ مطلبی در مورد امام حسین نخوانده و هیچ کتابی در این زمینه ننوشته، نقل قول های دروغ بکند خب معلوم است که ذهن یک نوجوان یا جوان مذهبی را فریب میدهد و به بیراهه میکشد.همه که همانند شما و من و باقی دوستان که کتابخوان نیستند که دروغ را از راست تشخیص بدهند.ما انسان داریم که در عمرش فقط یکی دو کتاب خوانده است همانند همان کتاب جعلی امام حسین و کربلا...خب این شخص که صددرصد کتب قدیمی و مستند ابن اثیر یا طبقری یا کعلبی یا ابن خلدون یا طبقات واقدی یا مسعودی و .... که کتب مستندتر و به خقیقت نزدیک تر هستند را که نخواهد خواند که اصل ماجرا یا واقعه کربلا را به دور از افسانه سازی ها و وارد کردن میتولوژی در این داستان بداند؟؟؟
ارتباط دیدگاه شما با کتاب " تاریخ ایران باستان " مشخص نیست، ضمن آنکه ذبیح الله منصوری از مترجمین و نویسندگان برجسته و کم نظیر و از مفاخر ادب ایران است تناقض
در متون کتابهای تاریخ اسلام نشان از آن است که اغلب آنها نقالی و قصّه و به دور از واقعیت است، حقایق با خیال پردازی ها در هم آمیخته و انفکاک آنها بسیار دشوار است
چون که بی رنگی اسیر رنگ شد
موسی یی با موسی یی در جنگ شد
چون که این رنگ از میان برداشتی
موسی و فرعون کردند آشتی
این که آقای فریشلر وجود خارجی داشتند و رمان نویس بودند و نه تنها وجود خارجی داشتند بلکه رمان های زیادی هم نوشتند که در اینترنت موجود هست درست، ولی مستشرق نبودند و هیچکدام از کتاب هاشون تاریخی نیستند. کتاب عایشه ایشون هم تحت عنوان "عایشه همسر محبوب محمد" نگاشته شده که رمانی درباره عایشه است ولی تاریخی نیست این مطلب رو کسانی که کتاب آلمانی رو مطالعه کردند گفتند و چطور ممکنه یه رمان نویس که تحقیقاتی درباره اسلام نکرده، کتاب تاریخی از واقعه ای که با مذهب و بینشش کاملا متفاوت بنویسه. به هر حال نام کتاب آقای منصوری "عایشه بعد از پیغمبر" که عنوانش با کتاب فریشلر متفاوته!
آیا میشه به نوشته های کسی اعتماد کرد وقتی کتابی رو که وجود نداشته (امام حسین و ایران) با تخیلات خودش می نویسه و چون کتاب عایشه آقای فریشلر رو دیده ازش یه مستشرق می سازه و به عنوان نویسنده کتاب معرفی می کنه تا کتاب ارزشمند بشه. خودتون بگید اگه می گفتند آقای منصوری کتابی درباره ایران و امام حسین نوشتند چه کسی به این کتاب توجه می کرد اما مردم دوست داشتند تا نظر یه آلمانی رو درباره ایران و نقشش در قیام بدونند این که از نظر آلمانی ها ایرانی ها تا چه اندازه مهم بودند پرسشیه که خیلی ها دوست دارند بدونن در حالیکه فریشلر اصلا هیچ کتابی حتی رمان گونه در باره ی امام حسین ننوشته! و همین موضوع کتاب رو ارزشمند می کرد و البته پرفروش!
متاسفانه آقای ذبیح اللله منصوری با این کارشون ضربه بزرگی زدند. تمام کتابهاشون مشکل داره و باعث شکل گیری اعتقادات غلط و عجیب غریبی شده.
یک مورد دیگه که من بهش برخوردم کتاب خداوند شمشیر و علم است که در مورد حضرت علی نوشته شده. نویسنده رودلف ژایگر. من هر چی سرچ کردم نتونستم یک چنین کتابی پیدا کنم.
یا مرکز مطالعات استراسبورگ که کتاب مغز متفکر جهان شیعه امام صادق !!!
حالا بحث فقط نسبت دادن دروغ یک کتاب به نویسنده خارجی هم نیست. متاسفانه خیلی از مطالبشون زاییده تخیل ایشون بوده.
اگر این قضیه محدود به رمان بود می شد با این مساله کنار اومد. مثلا سینوهه! خب بال و پر دادن به این کتاب مهم نیست. ولی کتاب های اعتقادی و دینی رو نمیشه کوتاه اومد. برام عجیبه که تو اون دوره که این کتابها چاپ می شده چرا هیچکس از علما و اندیشمندان نه محتوای این کتاب ها رو بررسی کرده و نه اصالت و نه حتی وجود خارجی داشتن این کتاب ها.
این کارشون حتی در مورد رمان و داستان هم خیلی زشت و ناپسند.
همچنین ادب حکم میکنه مترجم باید امانت دار باشه و دست کم هر مطلب و توضیح اضافه بر ترجمه رو در پانوشت بنویسه نه این که داخل متن وارد کنه!من که به شخصه از وقتی این حقایق رو در مورد ایشون فهمیدم دیگه کتاب های ایشون رو مطالعه نمی کنم.
اصولا فضای مجازی جایی شده برای عده ای شارلاتان که با برچسب محقق و تاریخشناس هر اراجیفی رو به خورد ملت می دهند! و از بغل آن برای خود به ناحق سرمایه ای معنوی یا مالی دست و پا می کنند.
ای بابا..کاش اصلا نمی گفتم ..والا داخل خود سایت امیر کبیر رفتم دیدم.زده موجود..
البته جناب kaydan
7 جلد دکتر قاسم غنی و همچنین کتاب پایتختها انتشارات میراث فرهنگی و کتاب 8 جلدی تاریخ بیست ساله حسین مکی و کتاب هایی که قبلا اسم بردید...فکر می کنم یه 5-6 سالی طول بکشه. اسکن این همه کتاب..